لینک (Soft Link & hard Link)

فرض کنید یک کاربر قصد دارد با استفاده از سه مسیر متفاوت به یک فایل دسترسی داشته باشد. برای انجام اینکار می تواند فایل را در این مسیرها کپی نماید. در ظاهر کاربر به هدفش رسیده است اما استفاده از این روش معایبی مانند سه برابر شدن مصرف فضای دیسک را دارد. همچنین مسئله دیگری که کاربر با  ان مواجه می شود، یکسان نگه داشتن محتوای این فایل ها خواهد بود. کاربر باید هر تغییر، در محتوای یک فایل را در دو فایل دیگر نیز اعمال نماید و این موضوع سبب صرف زمان و انرژی می شود. روش دیگر برای پیاده سازی طرح کاربر، ایجاد لینک به یک فایل می باشد.

* در لینوکس دو نوع لینک وجود دارد :

1. Soft Links :

این نوع لینک که با نام Symbolic Link نیز شناخته می شود، بسیار شبیه به مفهوم Shortcut در سیستم عامل ویندوز می باشد. در تصویر زیر ساختار مربوط به Soft link مشخص می باشد.

Shell یا رابط کاربری (User Interface) :

رابط کاربری، تعیین کننده کیفیت و نحوه ی تعامل کاربر با سیستم عامل می باشد.

به بیان ساده می توان گفت: Shell دستور را از کاربر دریافت و آن را به زبان قابل فهم برای هسته سیستم عامل تبدیل می کند.

در تصویر زیر شکل ارتباط کاربران با یک سیستم کامپیوتری قابل مشاهده می باشد.

 

                                        

نام ماشین (Hostname)

Hostname نامی است که به یک ماشین (رایانه، سرور، کلاینت و ...) اختصاص داده می شود. تنظیم Hostname منحصر به فرد، روش مناسبی برای شناسایی سریع یک ماشین در محیط شبکه می باشد. در ضمن باید توجه داشت که تنظیم یکسان Hostname، برای دو ماشین در یک شبکه بروز اختلال می کند.

نکته : دستورات و مثالهای زیر بر روی سیستم عامل Red Hat Enterprise Linux 7.5 ، با رابط متنی Bash و کاربر root اعمال گردیده اند.

 

& تغییر Hostname ، روش اول (موقت) :

نکته مهم : تغییر Hostname  با استفاده از این روش تا زمان Reboot ماشین، پایدار می ماند.

دستور زیر نام ماشین را در خروجی نشان می دهد.

[root@Client005 ~]# hostname

Client005

دستور cat

این دستور یکی از متداول ترین دستورات خط فرمان و برگرفته از عبارت concatenate می باشد. مهتمرین عمل‌کرد دستور cat ، نمایش محتوای فایل‌های متنی می باشد. کاربرد های این دستور را با بیان مثال‌هایی بررسی می کنیم.

 

* نمایش محتوای یک فایل با کمک دستور cat

& با استفاده از دستور زیر محتوای فایل linux.txt در خروجی نمایش داده می شود.

cat linux.txt

Linux Was Created In 1991 By Linus Torvalds.

Linux Kernel Is Written In The C programming Language.

Linux Is Open Source Operating System.

Popular Linux Distributions Include Debian , Fedora And Ubuntu.

Linux Is Multi Task & Multi User.

شناسایی پکیج یک دستور

استفاده از سرویس های مختلف سیستم عامل، منوط به نصب پکیج های نرم افزاری و بکار بردن دستورات متناظر می باشد. گاهی لازم می شود که پکیج مربوط به یک دستور را مشخص نمایید. همیشه نام پکیج و دستور متناظر آن یکسان نمی باشد، بطور مثال برای پیکربندی اجزای شبکه، می‌توان از دستور ifconfig که با نصب پکیج net-tools-2.0-0.42.20160912git.fc26.x86_64 در دسترس کاربر قرار می گیرد، استفاده نمود. در ادامه نحوه مشخص نمودن پکیج یک دستور را نشان می دهیم.

* نمایش پکیج دستور reboot :

(همانطور که می‌دانید، از این دستور برای راه اندازی مجدد سیستم استفاده می شود.)

با استفاده از دستور which می‌توان مسیر کامل یک دستور را مشخص نمود. با دستور زیر، مسیر کامل دستور reboot مشخص می شود.

دستور split

* اگر کاربر بخواهد یک فایل 10 گیگابایتی را توسط یک فلش مموری 2 گیگابایتی، به دستگاه دیگری منتقل نماید، راه حل چیست؟

* چنانچه در بستر شبکه، بر روی اندازه فایل‌ها محدودیت حجم 500 مگابایت قرار داده باشند، برای انتقال یک فایل 5 گیگابایتی چه باید کرد؟

* برای انتقال یک فایل 8 گیگابایتی با استفاده از رسانه انتقالی که فایل سیستم آن FAT32 باشد، از چه روشی می‌توان بهره برد؟ (حداکثر حجم فایل در سیستم فایل FAT32 برابر با 4 گیگابایت می باشد)

* گاهی حجم فایل‌های آرشیو (Log File) بسیار زیاد می‌شود، به اندازه ایی که حتی باز کردن این فایل ها در یک ویرایشگر، می تواند به حافظه دستگاه آسیب رسانده و آن را کند نماید. معمولا کاربر فقط یک قسمت از فایل را برای پردازش یا تجزیه و تحلیل در یک زمان نیاز دارد. در این حالت از چه روشی می‌توان استفاده نمود؟

خاصیت Tab Completion

یک ویژگی کاربردی که سبب افزایش سرعت و عملکرد کاربران در خط فرمان می گردد. بدین صورت که با تایپ قسمتی از ابتدای دستور، نام فایل، نام دایرکتوری یا سوئیچ یک دستور و استفاده از کلید tab، آنها را تکمیل کرده و یا گزینه های در دسترس را پیشنهاد می دهد.

* مکانیزم استفاده از کلید tab :

 اگر عبارت تایپ شده تنها به یک گزینه محدود شود، یکبار فشردن کلید tab آنرا کامل می کند. اما اگر بیش از یک گزینه با این عبارت شروع شوند، با دوبار زدن کلید tab، لیست گزینه ها نمایش می یابد. با بیان مثال، به بررسی این موضوع می پردازیم.

& استفاده از کلید tab در تایپ دستور whereis : در خط فرمان کاراکتر w را تایپ کرده و کلید tab را دوبار می زنیم. با این کار تمامی دستوراتی که با کاراکتر w شروع می شوند، برای کاربر به نمایش در می آیند.

w<tab><tab>

w                       wftopfa            whois                      wsgen

wait                    wget                wipe                        wsimport

wall                    whatis             wipefs                      wvdial

watch                  whereis           withsctp                  wvdialconf

watchgnupg        which              wodim                    wvgain

wavpack              while              wpa_cli                   wvtag

wc                        whiptail          wpa_passphrase     wvunpack

wdctl                    who                wpa_supplicant 

weak-modules      whoami          write

دستور watch (اجرای مکرر یک دستور)

برای اجرای مکرر یک دستور، از این ابزار استفاده می شود. مکانیزم ابزار watch  به این صورت است که ، دستور دریافتی را در فاصله زمانی معین اجرا کرده و نتیجه را در خروجی نمایش می دهد. ابزار watch  بخشی از بسته نرم افزاری procps-ng یا procps می‌باشد که این بسته بصورت پیش‌فرض، بر روی اکثر توزیع‌های لینوکس نصب می گردد.

با بیان چند مثال به بررسی این ابزار می پردازیم. (علامت $ در ابتدای دستورات، بیانگر اجرای دستور توسط کاربر معمولی می باشد)

مثال 1

& اجرای مکرر دستور free ، توسط ابزار watch 

$ watch free -m 

Every 2.0s: free -m                   Sun Jun 30 15:43:56 2019

             total      used     free   shared    buff/cache    available

Mem:    7941     1342      2560       43        4038            6229

Swap:        8189           1           8188

دستور echo

دستور echo یکی از دستورات پایه در خط فرمان می باشد. از این دستور برای نمایش یک عبارت متنی در خروجی استاندارد استفاده می شود. در این متن به بررسی دستور echo و کاربردهای آن‌ می پردازیم.

* نمایش یک عبارت در خروجی

& با استفاده از دستور زیر عبارت LearnLinux در خروجی نمایش داده می شود.

[masih@mypc ~]$ echo LearnLinux

LearnLinux

نکته : دستور echo به تنهایی، سبب نمایش یک سطر بدون مقدار می شود.

بررسی متغیر "؟"

این متغیر وضعیت اجرای آخرین دستور را توسط یک کد با مقدار 0 تا 255 نشان می دهد. به این کد، کد خروج (Exit Code) نیز می گویند. در صورتی که مقدار متغیر ؟ برابر با صفر شود، بدین معنی است که دستور به درستی اجرا گردیده و در غیر این صورت، نشان دهنده عدم موفقیت اجرای دستور می باشد.

& مقادیر رایج برای متغیر ؟ را در چند مثال بررسی می کنیم.

* مثال 1 : مقدار متغیر ؟ برابر با صفر باشد.

همانطور که در بالا اشاره شد، در صورت اجرای صحیح یک دستور مقدار این متغیر برابر با صفر می شود.

[masih@mypc ~]$ date

Wed Jun 19 14:37:11 +0430 2019

[masih@mypc ~]$ echo $?

0