دستور cat

این دستور یکی از متداول ترین دستورات خط فرمان و برگرفته از عبارت concatenate می باشد. مهتمرین عمل‌کرد دستور cat ، نمایش محتوای فایل‌های متنی می باشد. کاربرد های این دستور را با بیان مثال‌هایی بررسی می کنیم.

 

* نمایش محتوای یک فایل با کمک دستور cat

& با استفاده از دستور زیر محتوای فایل linux.txt در خروجی نمایش داده می شود.

cat linux.txt

Linux Was Created In 1991 By Linus Torvalds.

Linux Kernel Is Written In The C programming Language.

Linux Is Open Source Operating System.

Popular Linux Distributions Include Debian , Fedora And Ubuntu.

Linux Is Multi Task & Multi User.

& دستور زیر محتوا فایل passwd را از مسیر etc/ نمایش می دهد. (فایل passwd شامل اطلاعاتی در خصوص کاربران سیستم می باشد)

cat /etc/passwd

 

* نمایش محتوای چند فایل با دستور cat

& برای نمایش محتویات دو یا چند فایل بصورت همزمان ، می توان اسامی فایل‌ها را بعد از دستور cat وارد نمود.

cat  linux.txt  city.txt

Linux Was Created In 1991 By Linus Torvalds.

Linux Kernel Is Written In The C programming Language.

Linux Is Open Source Operating System.

Popular Linux Distributions Include Debian , Fedora And Ubuntu.

Linux Is Multi Task & Multi User.

tehran

AMOL

shiraz

 

Gorgan

pardis

 

& با دستور زیر محتوای همه فایل‌های مسیر جاری نمایش داده می شود.

cat *

 

& برای نمایش محتوای فایل‌های مسیر etc/ که دارای پسوند conf. می‌باشند ، بصورت زیر عمل می شود.

cat /etc/*.conf

 

* ساخت فایل با استفاده از دستور cat

cat > country.txt

& با اجرای دستور بالا ، خط فرمان در حالتی قرار می گیرد که کاربر می تواند ، متن خود را تایپ نموده و در انتها با استفاده از کلیدهای Ctrl+d فایل را ذخیره نماید. (کلید های Ctrl+u ، خط فعلی را پاک می کند)

 

* ایجاد نسخه کپی از فایل با دستور cat

cat linux.txt > linux_copy.txt

& دستور بالا از فایل linux.txt یک کپی با نام linux_copy.txt ایجاد می کند.

 

* ادغام چند فایل با استفاده از دستور cat

& با دستور زیر محتوای فایل های linux.txt , city.txt , country.txt در قالب یک فایل با نام test_full.txt تجمیع می شوند.

cat  linux.txt  city.txt  country.txt > test_full.txt

 

* افزودن عبارت متنی به انتهای یک فایل با دستور cat

& برای این کار می‌توان از کاراکتر << استفاده کرد. با اجرای دستور زیر ، خط فرمان در حالتی قرار می گیرد که کاربر می تواند ، متن خود را تایپ نموده و در انتها با استفاده از کلیدهای Ctrl+d فایل را ذخیره نماید.

cat  >> city.txt

 

& می‌توان محتوای یک فایل را در انتهای فایلی دیگر درج نمود. با دستور زیر محتوای فایل test.txt به انتهای فایل city.txt افزوده می شود.

cat  test.txt >> city.txt

 

* درج شماره خطوط در نمایش محتوای فایل با دستور cat

&  این کار توسط سوییچ n قابل انجام می باشد.

cat -n city.txt

     1     tehran

     2     AMOL

     3     shiraz

     4    

     5     Gorgan

     6     pardis

     7     noor

 

نکته : با اجرای دستور بالا ، تغییری در محتوای فایل city.txt ایجاد نمی‌شود. و فقط بر روی خروجی دستور ، بنوعی فیلتر درج شماره اعمال می گردد.

نکته : همانطور که در خروجی مشخص است ، به ازای هر خط یک شماره اختصاص می یابد. (حتی خط خالی) . با استفاده از سوییچ b می‌توان از درج شماره خطوط خالی صرف نظر کرد.

cat -b city.txt

     1     tehran

     2     AMOL

     3     shiraz

 

     4     Gorgan

     5     pardis

     6     noor

 

* نمایش محتوای فایل‌های حجیم با دستور cat

& با استفاده از pipe و گزینه less می‌توان فایل‌های حجیم بیش از یک صفحه را پیمایش نمود.

cat /var/log/messages | less

نکته : با استفاده از گزینه less ، کاربر قادر خواهد بود تا فایل را بصورت خط به خط ، صفحه به صفحه و در هر چهار جهت پیمایش نماید. برای خروج از این حالت می‌توان از کلید q استفاده کرد. همچنین عمل جستجو ، با استفاده کارکتر / و تایپ عبارت مورد نظر امکانپذیر می باشد. دستور بالا را بصورت زیر نیز می توان بکار برد.

less /var/log/messages

 

& برای پیمایش فایل‌های حجیم از گزینه more نیز می‌توان استفاده کرد.

cat /var/log/messages | more

نکته : در این حالت پیمایش رو به پایین انجام می گیرد. دستور بالا بصورت زیر نیز قابل استفاده بوده ، که در این حالت ، میزان پیمایش در انتهای صفحه با درصد مشخص می گردد.

more /var/log/messages

 

* ارسال فایل به چاپگر جهت چاپ با دستور cat

& چاپ فایل city.txt با دستور زیر قابل انجام می باشد.

cat city.txt | lpr                 

 

* مرتب سازی خروجی اجرای دستور cat

& با استفاده از pipe و گزینه sort ، محتوای فایل‌ها در خروجی بصورت مرتب شده نمایش داده می شوند.

cat city.txt | sort

 

AMOL

Gorgan

noor

pardis

shiraz

tehran

نکته : در این حالت تغییری در فایل ایجاد نمی‌ گردد و فقط خروجی بصورت مرتب شده نمایش داده می شود.

 

* جستجو در محتوای یک فایل با دستور cat

& برای جستجوی یک عبارت در محتوای یک فایل ، می‌توان از گزینه grep بهره برد. (سوییچ n سبب درج شماره می شود)

cat -n city.txt | grep noor   

     7     noor

 

* نمایش دو خط ابتدای یک فایل با دستور cat

& از فیلتر head برای این کار می‌توان استفاده نمود.

cat -n city.txt | head -2                 

     1     tehran

     2     AMOL

 

* نمایش سه خط انتهای یک فایل با دستور cat

& با استفاده از گزینه tail این تغییر در خروجی ایجاد می شود.

cat -n city.txt | tail -3                 

     5     Gorgan

     6     pardis

     7     noor

 

& برای نمایش خطوط دو و سه می‌توان از ترکیب فیلترهای tail , head استفاده کرد.

cat -n city.txt | head -3 | tail -2

     2     AMOL

     3     shiraz

 

* نمایش محتوای یک فایل بجز خطوط دو ، سه و چهار با دستور cat

& از گزینه sed برای عدم نمایش این خطوط استفاده می شود.

cat -n city.txt | sed 2,4d   

     1     tehran

     5     Gorgan

     6     pardis

     7     noor

 

* نمایش محتوای فایل بصورت حروف بزرگ با دستور cat

& با استفاده از دستور زیر ، خروجی با حروف بزرگ نشان داده می شود.

cat city.txt | tr a-z A-Z

TEHRAN

AMOL

SHIRAZ

 

GORGAN

PARDIS

NOOR                 

 

* نمایش محتوای فایل بهمراه تغییر یک عبارت با دستور cat

& در خروجی عبارت FARS جایگزین AMOL می شود.

cat city.txt | tr -s AMOL FARS

tehran

FARS

shiraz

 

Gorgan

pardis

noor

 

* حذف چند کاراکتر در نمایش محتوای فایل با دستور cat

& در اجرای دستور زیر ، کاراکترهای AL از خروجی حذف می شوند.

cat  city.txt |tr -d AL

tehran

MO

shiraz

 

Gorgan

pardis

noor

 

* نمایش محتوای فایل از انتها به ابتدا با دستور cat

& برای اینکار می‌توان از دستور زیر استفاده نمود.

cat -n city.txt | tac                 

     7     noor

     6     pardis

     5     Gorgan

     4    

     3     shiraz

     2     AMOL

     1     tehran

 

* نمایش محتوای فایل بصورت برعکس با دستور cat

& با استفاده از گزینه rev می‌توان فایل‌ها را در خروجی بصورت برعکس نمایش داد.

cat city.txt | rev

narhet

LOMA

zarihs

 

nagroG

sidrap

roon

 

* شمارش محتوای یک فایل با دستور cat

& با استفاده از فیلتر wc بترتیب تعداد خط ، کلمه و کاراکتر های یک فایل بدست می آید.

cat linux.txt | wc

      7      39     239                 

* مثال :

& لیست IP هایی که به سیستم وصل شده‌اند را مشخص نمایید.

cat -n  /var/log/audit/audit.log | grep USER_LOGIN | grep res=success | tac | tr a-z A-Z > /home/masih/LoginList.txt

cat /home/masih/LoginList.txt

 25945            TYPE=USER_LOGIN MSG=AUDIT(1566976562.033:1082455): PID=24835 UID=0 AUID=0 SES=177551 SUBJ=SYSTEM_U:SYSTEM_R:SSHD_T:S0-S0:C0.C1023 MSG='OP=LOGIN ID=0 EXE="/USR/SBIN/SSHD" HOSTNAME=10.47.52.25 ADDR=192.168.20.20 TERMINAL=/DEV/PTS/2 RES=SUCCESS'

 25843            TYPE=USER_LOGIN MSG=AUDIT(1566975293.580:1082353): PID=22654 UID=0 AUID=0 SES=177538 SUBJ=SYSTEM_U:SYSTEM_R:SSHD_T:S0-S0:C0.C1023 MSG='OP=LOGIN ID=0 EXE="/USR/SBIN/SSHD" HOSTNAME=10.47.52.25 ADDR=192.168.25.30 TERMINAL=/DEV/PTS/1 RES=SUCCESS'

 25812            TYPE=USER_LOGIN MSG=AUDIT(1566975156.390:1082322): PID=22556 UID=0 AUID=0 SES=177537 SUBJ=SYSTEM_U:SYSTEM_R:SSHD_T:S0-S0:C0.C1023 MSG='OP=LOGIN ID=0 EXE="/USR/SBIN/SSHD" HOSTNAME=10.47.52.25 ADDR=192.168.50.33 TERMINAL=/DEV/PTS/0 RES=SUCCESS'

توضیح دستور :

سوییچ n  : شماره خطوط در خروجی درج می شود.

فایل audit.log : تراکنش های مربوط به ورود به سیستم در این فایل قرار دارد.

grep USER_LOGIN : این فیلتر خطوطی که دارای عبارت USER_LOGIN هستند را در خروجی قرار می دهد.

grep res=success : توسط این فیلتر فقط Login موفق در خروجی قرار می گیرد.

tac : این گزینه سبب نمایش خروجی بصورت انتها به ابتدا می شود. (در مرور تراکنش ها، بررسی آخرین تراکنش ها در اولویت می باشد)

tr a-z A-Z  :‌خروجی را به حروف بزرگ تبدیل می نماید.

نهایتا خروجی دستور در مسیر /home/masih/ و با نام LoginList.txt ذخیره می شود.